काठमाडौँ । देशभर व्यावसायिक सञ्जाल बनाउने भन्दै केन्द्रदेखि विभिन्न जिल्लामा शाखा बिस्तार गरेको शिवशिखर बहुउद्देश्यीय सहकारी संस्था लिमिटेडले रकम फिर्ता नदिएपछि बचतकर्ताहरू यतिखेर विचल्लीमा परेका छन्।सामान्य मजदुरी गर्नेदेखि रिटायर्ड जागिरे र व्यापारीसम्मको बचत रकम फिर्ता माग्दा नदिई कुम्ल्याएर फरार रहेका यो सहकारीका सञ्चालकहरू पक्राउ परी यतिखेर सीआइबीको अनुसन्धानभित्र छन् । एकै व्यक्ति सञ्चालक रहेको शिवशिखर सहकारीले १० अर्ब र तुलसी सहकारीले २ अर्ब भन्दा बढी रकम बचतकर्ताको ठगेको भनिएपनि सीआइबीले भने ठगी रकम १४ अर्ब बढी हुनसक्ने प्रारम्भिक अनुसन्धानले देखाएको बताएको छ ।

ठगी रकम १४ अर्ब बढी हुनसक्ने : सीआइबी

केदार शर्मा सहितको समूहमाथि शिवशिखर बहुउद्देश्यीय सहकारी संस्था कौशलटार, भक्तपुरमा कार्यालय रही नेपालका ३५ जिल्लामा सेवा केन्द्र रहेको सहकारीका शाखा कार्यालयमा एक लाख ६८ हजार सात सय २५ निक्षेपकर्ता सदस्यको रकम हिनामिना गरेको यस्तै, मोरङको तुलसी बहुमुखी सहकारी संस्थाका २१ हजार एक सय ५४ निक्षेपकर्ता सदस्यले सहकारी ऐन र नियमावली विपरीत सहकारी संस्थाबाट शर्मा समूहले आफ्ना नजिकका व्यक्तिको नाममा सञ्चालित ४३ विभिन्न कम्पनीमा ऋण लगानी गर्ने सवारीसाधन खरिद र जग्गामा लगानी गरी हिनामिना गरेको भेटिएको सीआइबीले जनाएको छ ।

बचतकर्ताले ढिलो चाँडो बचत फिर्ता पाउँछन् : नमराज घिमिरे,रजिष्ट्रार,सहकारी विभाग

सहकारी विभागका रजिष्ट्रार नमराज घिमिरेले अधिकांश सहकारीका सञ्चालक र अध्यक्ष सहकारीको मूल भावभन्दा बाहिर गएर सहकारी चलाउन खोज्दा दुर्घटना निम्तिएको बताउँछन् । उनका अनुसार सहकारीका अध्यक्षले नाम मात्रको सञ्चालक बनाउने तर बचतको रकम हिनामिना गर्ने गरेको धेरै भेटिएको बताए । यसमा सञ्चालकहरु पनि चनाखो हुनपर्ने उनको भनाई छ ।शिवशिखर सहकारी र तुलसी सहकारीमा पनि भएको त्यहि हो ।

सहकारी विभागले सहकारी पीडितका उजुरी बढिरहेको आधारमा संकास्पद सहकारीको श्वेत पत्र माग गर्ने,सहकारीलाई कारवाही गर्ने, नियमन गर्ने काम बढाइरहेको छ । ‘सहकारीमा समस्या आउन थालेपछि सञ्चालकबाट फरार हुने, सम्पर्कबिहीन हुने प्रवृति बढ्दो छ, उनीहरु सम्पर्कमा नआएपछि हामीले सिआईवीमार्फत् मुद्दा चलाउँछौ, बचतकर्ताले ढिलो चाँडो बचत फिर्ता पाउँछन्,’ शिवशिखरको केसमा पनि ढिलो हुन्छ तर बचतकर्ताले बचत फिर्ता पाउँछन्।’ उनले थपे ।

दुई भन्दा बढी सहकारीमा अध्यक्ष बन्ने चक्करमा सीआइबीको फन्दामा पुगे शर्मा

सहकारीका बचतकर्ताको रकम हिनामिना गरेर रातारात चम्किएका सञ्चालकहरु अहिले धमाधम सीआइबीको फन्दामा परिरहेका छन् । कति त अझै फरार छन् । प्रहरीले उनीहरुको खोजी गरिरहेको छ । सहकारी ऐनको दफा ४१ को उपदफा ७ को ‘क’मा सञ्चालक समितिको अवधि चार वर्ष हुने उल्लेख भएपनि सहकारीमा एउटै व्यक्तिले वर्षौं वर्षसम्म अध्यक्ष बनेको भेटिएको छ ।
सहकारी ऐनको दफा ४५ मा सञ्चालकबाट हटाउन सक्ने प्रावधान छ । तर, सहकारीका अध्यक्षलाई पदबाट हटाउने ल्याकत सदस्यहरुले नराख्ने चासो नदेखाउने प्रवृत्ति छ । दफा ४१को उपदफा १ को ‘क’ मा आर्थिक हिनामिना गरी सम्बन्धि संस्थामा हानी पुर्याएमा सदस्यहरुले हटाउन सक्ने व्यवस्था छ । तर, अध्यक्षहरुले सहकारीलाई समस्यामा पारेर आफ्नो निकटको र आफुले भनेको व्यक्तिलाई अध्यक्ष बनाएर आफु बाहिरिने प्रवृति बढ्दो छ ।

दुई सहकारी सञ्चालन गर्ने चाहना बोकेका केदार शर्माले विराटनगरमा तुलसी बहुमुखी सहकारी संस्थाका सामान्य कर्मचारी सुशिल बानियाँलाई अध्यक्षको जिम्मेवारी दिन भ्याउँछन् ।शर्माले शिवशिखर सहकारीको आर्थिक कारोबारको साँचो भने आफ्नै हातमा राख्छन् ।त्यसपछि सहकारीका बचतकर्ताको बचत मनलाग्दी चलाएर लगानी गरेको क्षेत्रबाट रकम उठ्न सक्दैन उता बिस्तारै बचतकर्ताहरुलाई सहकारीले बचत फिर्ता दिन सक्दैन । हल्ला फिजिँन्छ,एवं रितले सबै सहकारीको ढोकामा बचतकर्ताले बचत फिर्ता गर्न पुग्छन् । बचतकर्ताको दवाब थेग्न नसक्दा शर्मा दम्पत्ती फरार हुन पुग्छन् ।

मिती : २४ असार २०८०, आईतवार १९:१० बजे प्रकाशित